Sąd Ostateczny

Hans Memling urodził się najprawdopodobniej w latach około 1435–1440 na terytorium dzisiejszych Niemiec, w Seligenstadt, niedaleko Frankfurtu nad Menem. Sławę malarza zdobył w Brugii – jednym z największych ośrodków gospodarczych i artystycznych XV-wiecznej Europy. O jego życiu zachowały się tylko szczątkowe informacje źródłowe – w styczniu 1465 roku został wpisany na listę obywateli Brugii, pomiędzy 1470 a 1480 rokiem zawarł związek małżeński z Anną Valkenare, miał trzech synów, był właścicielem trzech domów w mieście i należał do najbogatszych mieszkańców Brugii.
Zmarł 11 sierpnia 1494 roku.

Kiedy Memling w 1465 roku przybył do Brugii, był już artystą w pełni ukształtowanym. Prawdopodobnie pierwszym ośrodkiem artystycznym, który odwiedził w trakcie swojej wędrówki do Niderlandów, była Kolonia – centrum malarstwa tablicowego w Nadrenii, gdzie działało wielu znakomitych iluminatorów i malarzy ze Stefanem Lochnerem (ok. 1400–1451) na czele. Stamtąd artysta wyniósł zamiłowanie do detalu, poznał też wiele rozwiązań formalnych i cech stylowych, które w późniejszych latach przeniósł na grunt malarstwa niderlandzkiego (np. wyobrażenia Marii z Dzieciątkiem w otoczeniu świętych, podwójne świeckie portrety, zmodyfikował konwencję monochromatyczną). W Kolonii Memling miał także szansę zetknąć się z twórczością Rogiera van der Weydena, którego dzieło znajdowało się w kościele św. Kolumby. Jak wykazuje analiza wielu dzieł Memlinga, znał on dobrze malarstwo van der Weydena oraz posiadł umiejętności technologiczne stosowane w jego warsztacie. Nie istnieją jednak żadne dokumenty poświadczające tezę, jakoby Memling był jego uczniem. Możemy zatem tylko przypuszczać, że około 1459–1460 roku artysta przybył do Brukseli i rozpoczął pracę jako jeden z kilku pomocników w warsztacie niderlandzkiego mistrza. Kilka miesięcy po jego śmierci Hans Memling pojawił się w Brugii, gdzie szybko zaczął otrzymywać zamówienia od najbogatszych i najbardziej wpływowych mieszkańców. Artysta wyspecjalizował się w realizacjach niewielkich dyptyków i tryptyków przeznaczonych do indywidualnej dewocji. Od 1470 roku zaczął malować portrety. Zamówienia oficjalne i prywatne płynęły nieprzerwanie, a jego warsztat zyskał międzynarodową renomę. Memlingowi przypisuje się dzisiaj autorstwo około 80 dzieł. Elegancja i spokój bijący z jego obrazów podkreślony płynnym, miękkim modelunkiem, idealnie gładka, lśniąca faktura budząca skojarzenia z wyrobami emalierskimi, intensywność barw i ich wyszukane zestawienia – wszystko to wyróżnia twórczość Memlinga na tle malarstwa niderlandzkiego XV wieku i sprawia, że jest doceniana współcześnie.

mniej